oplosmiddelingen

Oplosmiddelingen are mengsels van twee of meer oplosmiddelen die samen een vloeistof vormen met specifieke oplos- en verdampingseigenschappen. Ze worden geformuleerd om een stof op te lossen of om als reactiemedium te dienen, waarbij de keuze afhangt van de oplosbaarheid van de substantie, de polariteit, het kookpunt, de vluchtigheid en de compatibiliteit met materialen waarmee het in aanraking komt.

Belangrijke eigenschappen van oplosmiddelingen zijn onder meer de oplosbaarheid van de doelstof, de mate van mengbaarheid (of de componenten volledig mengen), de vluchtigheid en het kookpunt. Sommige mengsels vormen azeotropen, waarbij het mengsel bij een constant kookpunt blijft en scheiding via gewone distillatie bemoeilijkt kan raken. De verhouding van de componenten bepaalt mede de gewenste temperatuurrespons, droogtijd en residu.

Veelvoorkomende voorbeelden zijn water–ethanol en water–aceton, die veel in schoonmaakmiddelen en laboratoriumwerk worden toegepast, evenals organische mengsels als toluene–xyleen of alcohol–ester-blends voor verf en coatings. Oplosmiddelingen worden gekozen om oplosbaarheid te verbeteren, de droogsnelheid te regelen, of de veiligheid en efficiëntie van processen te vergroten.

Veiligheid en milieu spelen een grote rol bij oplosmiddelingen. Veel mengsels zijn brandbaar en kunnen schadelijk zijn bij blootstelling. Ze dragen bij aan vluchtige organische stoffen (VOC) emissies en kennen regelgeving op het gebied van arbeidsveiligheid en milieu (zoals REACH en GHS-labeling). Preferenties liggen vaak bij lagere VOC-waarden en bij substitutie waar mogelijk.

Onderhoud en hantering: bewaar in passende, compatibele containers, zorg voor voldoende ventilatie, draag passende persoonlijke bescherming en label duidelijk. Verkoop en afvalverwerking dienen volgens lokale voorschriften te gebeuren.