polariteit

Polariteit is het verschijnsel waarbij een systeem twee tegenovergestelde polen of uiteinden heeft met verschillende eigenschappen. In de natuurkunde en de scheikunde komt dit vaak voor als een verschil in elektrische lading of in magnetisch moment. In de chemie verwijst polariteit meestal naar een ongelijke verdeling van elektronen binnen een molecuul, wat resulteert in een dipoolmoment. In de magnetische sfeer gaat het om tegenstellingen in magnetische polen (noord en zuid). In elektrotechniek kan polariteit slaan op de richting van spanning of op de positie van de polen van een bron of component.

Bij moleculaire polariteit ontstaan polaire bindingen door verschillen in elektronegativiteit tussen atomen en door de ruimtelijke structuur van het molecuul. Een molecuul met een netto dipoolmoment is polair; een symmetrisch opgebouwd molecuul met gelijke ladingsverdeling is apolair. Voorbeelden: water (H2O) is polair; kooldioxide (CO2) is apolair ondanks polaire bindingen; ammoniak (NH3) is polair. Polariteit beïnvloedt oplosbaarheid: polaire moleculen lossen meestal goed op in polaire oplosmiddelen (zoals water), terwijl apolaire moleculen beter oplossen in apolaire oplosmiddelen (zoals hexaan).

Technische en praktische implicaties: veel elektronische componenten zijn gepolariseerd; elektrolytische condensatoren en sommige diodes vereisen correcte polarisatie. Verkeerde polariteit kan leiden tot schade of miswerking. Polariteit is ook een factor in materiaaleigenschappen en in interacties met opgeloste stoffen, met invloed op reactiviteit, bindingstype en oplosbaarheid.

Meetbaar wordt polariteit onder andere via het dipoolmoment en de geometrie van het molecuul; magnetische polariteit wordt bepaald door de richting van het magnetische veld en de positie van de polen.