nietkleincellig

Nietkleincellig longcarcinoom, meestal afgekort als NSCLC in het Engels en in het Nederlands vaak aangeduid als niet-kleincellig longkanker, is de overkoepelende term voor longkankers die niet onder small cell long cancer vallen. NSCLC omvat de drie belangrijkste histologische subtypes: adenocarcinoom, plaveiselcelcarcinoom en grootcellig longcarcinoom. Samen vormen deze typen circa 85 tot 90 procent van alle longkankers.

Subtypes en kenmerken

Adenocarcinoom is het meest voorkomende NSCLC-onderdeel, ook bij niet-rokers en vrouwen. Plaveiselcelcarcinoom ontstaat vaak in de grotere luchtpijpen en is nauw verbonden met roken. Grootcellig longcarcinoom verwijst naar tumoren die geen duidelijk gedifferentieerde kenmerken van adenocarcinoom of plaveiselcelcarcinoom vertonen. De diagnose wordt meestal bevestigd door weefselonderzoek en immunohistochemische markeringen, zoals TTF-1 en Napsin A bij adenocarcinoom, en p40/p63 bij plaveiselcelcarcinoom.

Diagnose en staging

Bij verdenking van NSCLC is beeldvorming met CT-scan meestal het eerste stap, gevolgd door een biopsie voor histologische bevestiging. De ziekte wordt gestaged met het TNM-systeem, wat de omvang van de tumor, de betrokkenheid van lymfeklieren en metastasen beschrijft. Moleculaire profiling kan mutaties of rearr combinaties onthullen (zoals EGFR, ALK, ROS1, BRAF, MET exon 14), die bepalend zijn voor gerichte therapieën.

Behandeling

Behandeling hangt af van het stadium en de moleculaire kenmerken. Localized NSCLC kan bij geschikte kandidaten operatief worden verwijderd, eventueel aangevuld met adjuvante chemotherapie of radiotherapie. Geavanceerde stadia worden behandeld met een combinatie van chemotherapie, gerichte therapieën en immunotherapie, al dan niet in combinatie met radiotherapie. PD-1/PD-L1-inhibitoren nemen een groeiende rol in bij passende tumoren. Patiëntspecifieke factoren en moleculaire profielen sturen de behandeling.

Prognose en ontwikkelingen

De prognose varieert sterk met het stadium bij diagnose en de aanwezigheid van specifieke genetische veranderingen. De behandeling van NSCLC evolueert voortdurend door betere chirurgische technieken, gerichte medicijnen en immunotherapie, waardoor de overleving voor bepaalde patiëntgroepen is verbeterd. NSCLC blijft een belangrijke focus van oncologisch onderzoek.