nefropathieën

Nefropathieën zijn aandoeningen die de nieren aantasten, met variatie in locatie en oorzaak. Ze omvatten zowel primair nierlijden, waarbij de nieren zelf het doelorgaan zijn, als secundaire aandoeningen die voortkomen uit systemische ziekten of toxische factoren.

Primair worden onder meer glomerulopathieën (glomerulonefritis), tubulointerstitiële nefropathieën en vasculaire nefropathieën onderscheiden. Secundaire nefropathieën ontstaan vaak door aandoeningen zoals diabetes mellitus met diabetische nefropathie, hypertensieve nefrosclerose, immuun-gemedieerde ziekten (zoals lupus nefritis en vasculitis), toxische of medicamenteuze nefropathieën (bijvoorbeeld analgetische nefropathie) of erfelijke nefropathieën zoals Autosomaal Dominante Polycystische Nierziekte.

De klinische presentatie varieert met de mate en aard van de nierbeschadiging. In de vroege stadia kan de patiënt weinig klachten hebben, maar vaak komt proteïnurie en/of hematurie voor. Bij achteruitgang van de nierfunctie ontstaan symptomen van chronische nierziekte: oedemen, hypertensie, verminderde eetlust en vermoeidheid. Diagnostiek omvat urineonderzoek met meting van eiwit en bloed, bloedonderzoek met creatinine en geschatte glomerulaire filtratiesnelheid (eGFR), beeldvorming (bijvoorbeeld algehele nier- en blaasvocht) en vaak een nierbiopsie om de exacte aard van de nefropathie vast te stellen.

Behandeling is afhankelijk van de onderliggende oorzaak en de ernst van de nierbeschadiging. Belangrijke generieke maatregelen zijn bloeddrukbeheer met ACE-remmers of ARB’s, goede glycemische controle bij diabetes, reductie van proteïnurie, en het vermijden van nefrotoxische stoffen. Bij gevorderde nierfiltratie kan dialyse of niertransplantatie noodzakelijk zijn. De prognose varieert sterk en hangt af van vroegtijdige detectie en effectief management van risicofactoren. Nefropathieën komen vaker voor bij ouderen en in risicogroepen zoals diabetes en hypertensie.