nauwkeurigheidscontrole

Nauwkeurigheid verwijst naar de mate waarin een meting, schatting of besluit overeenkomt met de werkelijke waarde. In de wetenschappelijke context kan nauwkeurigheid ook samenhangen met bias: een lage bias betekent dat de verwachting van een estimator dicht bij de echte waarde ligt. In meetkunde en experimentele wetenschappen maakt men vaak onderscheid tussen nauwkeurigheid en precisie. Nauwkeurigheid is hoe dicht een meting bij de waarheid ligt, terwijl precisie de herhaalbaarheid of reproductie van metingen beschrijft. Een reeks metingen kan nauwkeurig maar onprecies zijn wanneer de gemiddelden correct zijn maar de metingen sterk variëren; omgekeerd kan men precieze maar onnauwkeurige metingen hebben als ze steeds dezelfde fout maken.

Factoren die de nauwkeurigheid beïnvloeden zijn onder meer instrumentafstelling en calibratie, omgevingscondities, steekproefontwerp, methodologie en menselijke factoren. Metingen brengen onzekerheid met zich mee, die vaak wordt uitgedrukt in foutmarges, betrouwbaarheidsintervallen of standaardafwijkingen, en traceerbaarheid naar SI-eenheden vergroot de vergelijkbaarheid tussen metingen. In dataverwerking en classificatie kan nauwkeurigheid het aandeel correcte voorspellingen aangeven; daarnaast bestaan gerelateerde termen zoals precisie, recall en F1-score, afhankelijk van de context en het doel.

Het verbeteren van nauwkeurigheid vereist calibratie van meetapparatuur, validatie tegen referenties, identificatie en vermindering van systematische fouten en ruis, en waar mogelijk verbetering van procedures en trainingsdata. Nauwkeurigheid is cruciaal voor de betrouwbaarheid van meetresultaten, modellen en beslissingen.