experimentele

Experimentele is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord dat 'gericht op experimenten; experimenteel' betekent. Het beschrijft benaderingen, methoden of werken die nog in ontwikkeling zijn, die verkennend van aard zijn of nog niet als definitief of algemeen aanvaard worden beschouwd. In bredere zin kan experimenteel aanduiden dat gevestigde regels en tradities worden terzijdegeschoven ten gunste van verkenning en innovatie. Het wordt toegepast in tal van vakgebieden en disciplines en wijst op de aard van het werk of de methode, niet op definitieve resultaten.

In de wetenschap en geneeskunde verwijst experimenteel vaak naar onderzoek, behandelingen of technologieën die nog niet algemeen goedgekeurd zijn of zich in een klinische proeffase bevinden; in de geneeskunde gaat het vaak om proefbehandelingen onder strikte ethische en regelgeving. In de literatuur, film, muziek en beeldende kunst geeft experimenteel aan dat kunstenaars bewust zoeken naar nieuwe vormen, materialen of composities die afwijken van normen. Voorbeelden zijn experimentele muziek, experimentele cinema, of experimentele literatuur, die processen van creatie, perceptie of interpretatie willen heroverwegen.

Etymologisch gaat experimenteel terug op het Latijnse experimentum, via het Franse expérimental en het Duitse leenwoord. Het is nauw verwant aan het Engelse 'experimental'. In gebruik is het vaak een adjectief in combinatie met een bepaald lidwoord: de experimentele methode, het experimentele ontwerp, experimentele kunst. Het begrip impliceert een tijdelijk karakter en voortschrijdend leren, vaak gepaard gaande onzekerheid en openheid voor onverwachte uitkomsten.