minimumafmetingen

Minimumafmetingen is een term uit ontwerp, bouwkunde en productie die verwijst naar de kleinste afmetingen die wettelijk, normatief of functioneel vereist zijn voor een object, ruimte of component. De minimumafmetingen dienen als basis voor ontwerpbeslissingen, compatibiliteit en veilig gebruik.

In de bouw en ruimtelijke ordening bepalen minimumafmetingen doorgaans de bruikbaarheid en toegankelijkheid van gebouwen en openbare ruimten. Afspraken over minimale gangbreedtes, deurdoorsneden en trapwerk zijn bedoeld om veiligheid, toegankelijkheid en bewegingsvrijheid te garanderen. De specifieke minimale afmetingen verschillen per land en per toepassing en komen meestal uit bouwvoorschriften en normen.

Bij productontwerp en productie verwijzen minimumafmetingen naar de maatvoering die nodig is zodat onderdelen passen, geproduceerd kunnen worden met machines en opgeslagen of getransporteerd kunnen worden. Ontwerpers moeten rekening houden met maak- en montagetoleranties, materiaalsterktes en logistieke beperkingen.

Ergonomie en veiligheid spelen een rol: de minimale afmetingen van bewegingsruimte en bereik bepalen of een product of ruimte comfortabel en veilig gebruikt kan worden door de beoogde doelgroep. In veel gevallen bestaan er normen voor menselijke maat en handgrepen, zodat objecten bruikbaar blijven voor een breed publiek.

Het vaststellen van minimumafmetingen verloopt doorgaans via normen en regelgeving, vaak aangevuld met ontwerpprincipes zoals functionele ruimtelijkheid, efficiëntie en veiligheid. Bij veranderende eisen kan een ontwerp iteratief worden aangepast totdat voldaan is aan de minimumcriteria. Zie ook: tolerantie, dimensioneren.