melkvervanger

Een melkvervanger is een plantaardige vloeistof die als alternatief voor koemelk wordt gebruikt. Ze worden meestal gemaakt door water te extraheren uit een plantaardig materiaal zoals amandelen, sojabonen, haver, rijst, kokosnoot of cashewnoten, waarna het mengsel wordt gezeefd, soms gezoet en gefortificeerd met extra voedingsstoffen.

Veel voorkomende varianten zijn amandelmelk, sojamelk, havermelk, rijstmelk en kokosmelk. De voedingssamenstelling verschilt per soort: sommige varianten leveren meer eiwit (bijvoorbeeld soja) terwijl andere van nature lagere eiwitpercentages hebben (zoals amandel- of rijstmelk). Fortificatie met calcium, vitamine D en B12 is gebruikelijk, zodat de melkvervanger voedingsstoffen kan leveren die vergelijkbaar zijn met koemelk. Toegevoegde suiker komt voor, maar veel merken bieden ongezoete versies aan.

Toepassing: melkvervangers worden gebruikt in ontbijt, koffie of thee, en in koken en bakken. Ze zijn lactosevrij en geschikt voor mensen met lactose-intolerantie of melkallergie (let op mogelijke allergenen zoals noten of soja en de alètiquette van kruisbesmetting). De verhouding van vet en smaak varieert per soort en beïnvloed soms kook- en bakresultaten.

Regelgeving en labeling: in de Europese Unie wordt doorgaans gesproken van plantaardige melk of van de specifieke soort (bijv. amandelmelk, havermelk). Etikettering moet allergenen vermelden en fortificatie aangeven waar van toepassing. Milieubewegingen tonen meestal dat plantaardige melk een lagere klimaatimpact heeft dan koemelk, althans afhankelijk van de gebruikte plant en productiesysteem.