koudemiddel

Koudemiddel is een stof die in koelsystemen warmte opneemt en afgeeft tijdens verdamping en condensatie, waardoor een ruimte kan worden gekoeld. In de meeste systemen circuleert het koudemiddel in een gesloten kringloop, van verdamper naar compressor naar condensor en terug.

Door de geschiedenis heen zijn verschillende groepen koudemiddelen gebruikt. Voorbeelden zijn CFC’s zoals R-12, HCFC’s zoals R-22 en HFC’s zoals R-134a. Sinds kort wordt vaker gekozen voor koudemiddelen met een lagere milieu-impact, zoals HFO’s (bijvoorbeeld R-1234yf) en natuurlijke koudemiddelen zoals kooldioxide (R-744), ammoniak (R-717), propaan (R-290) en isobutaan (R-600a). Elk koudemiddel heeft specifieke eigenschappen wat betreft druk, temperatuurniveaus, toxiciteit en brandgevaar, en daarom is de toepassing afhankelijk van het type systeem.

Milieu- en regelgeving spelen een belangrijke rol in de keuzes. Koudemiddelen kunnen een aanzienlijke globale warming potential hebben of ozonlaagafbraak veroorzaken (ODP). Het Montreal Protocol en de EU-regelgeving rond fluorhoudende gases (F-Gas) stimuleren uitfasering, terugwinning en lekkagepreventie, en bepalen vaak voorschriften voor installatie, onderhoud en verwijdering.

Veiligheid en hantering vereisen zorg. Sommige koudemiddelen werken onder hoge druk, andere zijn giftig (zoals ammoniak) of brandbaar (zoals sommige koolwaterstoffen). Dienstverlening omvat daarom speciale apparatuur, lekdetectie en terugwinning van de stof, conform wettelijke vereisten.

Toepassingen omvatten huishoudelijke en commerciële koelsystemen, airconditioning en warmtepompen. De ontwikkelingen richten zich op koudemiddelen met lagere milieu-impact, zonder in te leveren op veiligheid en efficiëntie.