koudemiddelen

Koudemiddelen zijn vloeistoffen of gassen die in systemen warmte onttrekken om de temperatuur te verlagen of op peil te houden. Ze worden ingezet ter bescherming tegen oververhitting, voor warmteoverdracht en voor het handhaven van gewenste procescondities. Het begrip omvat zowel conventionele koelmiddelen als vloeistoffen die in industriële processen koude of cryogene temperaturen produceren.

Veelvoorkomende typen koudemiddelen zijn water- en glycolmengsels voor open of gesloten koelcircuits, minerale of synthetische oliën voor machine- en motorkoeling, en luchtkoeling waarbij alleen gasvormige middelen wordt gebruikt. In gesloten HVAC- en koelinstallaties komen refrigeranten voor, vaak fluorhoudende stoffen met specifieke milieueigenschappen. Voor extreem lage temperaturen worden cryogene koudemiddelen toegepast, zoals vloeibaar stikstof en helium.

Belangrijke eigenschappen bij de selectie zijn thermische geleidbaarheid en soortelijk warmte, viscositeit, kook- en vriespunten, en de chemische compatibiliteit met materialen zoals lekkagevrije behuizingen en afdichtingen. Daarnaast spelen factoren zoals toxiciteit, brandbaar- of explosiviteitsrisico, corrosiviteit en milieu-impact een rol. Regelgeving en normen kunnen invloed hebben op toelating, gebruik enоров recycling van koudemiddelen.

Toepassingsgebieden zijn onder meer automotive en industriële apparatuurkoeling, elektronica- en datasystemen, industriële process cooling, voedsel- en drankenproductie, en verwarmings-, ventilatie- en airconditioningsinstallaties. Onderhoud omvat het controleren van concentraties, verontreinigingen en inhibitoren, evenals correcte opslag, labeling en recycling of verwijdering volgens lokale wet- en regelgeving.

Zie ook koelmiddel, koeltechniek, refrigerant.