koudeallergie

Koudeallergie, ook wel koude-urticaria genoemd, is een vorm van urticaria waarbij blootstelling aan koude prikkels een huidreactie veroorzaakt. Deze reactie bestaat meestal uit netelroos (rode, jeukende bulten) op de blootgestelde delen van het lichaam en kan gepaard gaan met zwelling. De aandoening kan kortdurend optreden of chronisch aanwezig zijn en wordt vaak bevestigd met een koude-uitloktest.

De mechanische oorzaak is vaak onbekend. Bij de meeste mensen ontstaat de reactie door afgifte van histamine en andere mediatoren door mestcellen als reactie op koude prikkels. Koudeallergie kan idiopathisch zijn, maar kan ook geassocieerd zijn met andere aandoeningen zoals mastocytose, auto-immuunziekten of systemische storingen.

Symptomen zijn meestal binnen enkele minuten na koude blootstelling: netelroos, huidzwelling en jeuk op de aangetaste huid. Minder vaak komen duizeligheid, misselijkheid of kortademigheid voor. Zeldzaam maar ernstig kan een uitgebreide blootstelling leiden tot een daling van de bloeddruk of zelfs anafylaxie.

Diagnose gebeurt op basis van geschiedenis en een koude-uitloktest (ice cube test), waarbij een ijsblokje kort contact maakt met de huid en de reactie wordt beoordeeld. Bloedonderzoek kan tryptase meten, vooral als mastocytose wordt vermoed; aanvullende tests zijn afhankelijk van de klinische situatie.

Behandeling en leefstijl richten zich op het vermijden van koude en op symptoomonderdrukking. Bescherming tegen kou en het dragen van geschikte kleding zijn belangrijk. H1-antihistaminica vormen meestal de eerste keus; bij onvoldoende respons kunnen hogere doseringen of toevoeging van H2-blokkers, montelukast of bij refractaire gevallen omalizumab overwogen worden. In sommige gevallen dragen patiënten een epinefrine-auto-injector en hebben zij een noodplan voor ernstige reacties. Daarnaast is voor sommige personen advies vereist bij activiteiten in koude omgevingen.