informatietoegang

Informatietoegang is het recht en de mogelijkheid om informatie te verkrijgen en te gebruiken die door organisaties zijn vastgelegd. Het begrip speelt een centrale rol in transparantie, verantwoording en democratische participatie. Informatietoegang betreft meestal informatie van publieke instanties, maar kan ook betrekking hebben op gegevens die private partijen beheren in een publiek belang, zoals contracten, aanbestedingen en open data.

In Nederland is informatio ntoegang vooral geregeld door de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Deze wet geeft burgers, bedrijven en media het recht om overheidsinformatie op te vragen en draagt bij aan openheid van bestuur en beleid. Het recht geldt voor documenten en digitale bestanden die in taakuitoefening zijn vervaardigd of ontvangen. Overheidsorganisaties moeten doorgaans binnen wettelijke termijnen reageren; informatie kan worden geweigerd op grond van wettelijke uitzonderingen, zoals privacybescherming, staatsveiligheid, bedrijfsvertrouwelijkheid of vertrouwelijke adviezen. Beroep tegen een afwijzing is mogelijk bij de rechter.

Naast de Wob spelen privacy- en gegevensbeschermingswetgeving een rol bij informatietoegang. De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG, GDPR) en gerelateerde regelgeving bepalen hoe persoonsgegevens in informatieverzoeken mogen worden verwerkt en gedeeld. Openbaarheid en privacy vereisen vaak een afweging tussen het recht op informatie en de bescherming van individuele privacy.

Open data en digitale toegankelijkheid versterken informatietoegang: overheidsgegevens worden steeds vaker als open data beschikbaar gesteld via portalen en datadiensten, zodat burgers en bedrijven data kunnen hergebruiken. Technische toegankelijkheid en feitelijke vindbaarheid blijven daarbij belangrijke aandachtspunten.

Zie ook: openbaarheid van bestuur, Wet openbaarheid van beroep en bestuur, open data, transparantie, vrijheid van informatie.