indenteringen

Indenteringen is het proces waarbij een harde eenheid, of indenter, in het oppervlak van een materiaal wordt gedrukt, waardoor een beperkte depressie ontstaat. De term omvat zowel doelbewuste indenteringen die ontstaan bij hardheidsmetingen als incidentele markeringen door wrijving, contact of impact. In de materiaalkunde worden indentaties gebruikt om eigenschappen zoals hardheid te controleren en, bij bepaalde materialen, om aanwijzingen te krijgen over elasticiteit, vervorming of microstructuur.

Indenteringen kunnen verschillende vormen aannemen. Brinell gebruikt een ballindenter; Vickers en Knoop gebruiken een diamantindenter met respectievelijk een vierkante basis piramide en een langgerekte piramide; Rockwell combineert meestal een diamantkegel of een staalbal afhankelijk van de gekozen schaal. De specifieke geometrie bepaalt hoe de indrukgrootte wordt omgerekend naar een hardheidsgetal, zoals HB, HV, HRC, HRB of HKN, enz.

Procedure: In een standaardtest wordt een gedefinieerde belasting toegepast en wordt de indruk gemeten; de maat kan de indrukdiameter (Brinell, Vickers) of diepte (Rockwell, microhardheid) zijn. De tijdsduur, belasting en kalibraties volgen normen van ISO of ASTM. Hardheidswaarden geven een relatieve maat voor weerstand tegen plastische vervorming en dienen als kwaliteitscriterium bij materiaalkeuze en productontwerp.

Toepassingen en overwegingen: Indenteringen worden gebruikt voor kwaliteitscontrole van metalen, keramieken en coatings, voor karakterisatie van coatings en oppervlaktelagen, en als indicatie van wrijving en slijtage. Er zijn beperkingen: oppervlaktestructuur, ruwheid, korrelgrootte, anisotropie en testomstandigheden kunnen de metingen beïnvloeden. Indentering is meestal een indirecte maat; correlaties naar treksterkte zijn afhankelijk van materiaaltype en testmethoden.