ijzerdeficiënte

Ijzerdeficiënte verwijst naar personen bij wie het lichaam onvoldoende ijzer heeft om de normale functies te ondersteunen. In bredere zin kan ijzerdeficiëntie variëren van een laag ijzergehalte zonder duidelijke anemia tot ijzergebreksanemie. Het probleem komt wereldwijd voor en kan leiden tot vermoeidheid, beperkt uithoudingsvermogen en andere klachten afhankelijk van de ernst. Diagnostiek gebeurt meestal met bloedonderzoek, waaronder ferritine (spiegel van ijzeropslag), transferrinesaturatie en een volledig bloedbeeld.

Oorzaken zijn divers en kunnen bestaan uit onvoldoende ijzerinname via voeding, verhoogde ijzerbehoefte zoals tijdens zwangerschap of groeiperiodes, en verlies van ijzer door maandelijkse bloedingen of gastro-intestinale bloedingen. Ook malabsorptie (bijvoorbeeld bij coeliakie of na sommige operaties) kan bijdragen. Risicogroepen zijn onder meer jonge kinderen, vrouwen met zware menstruatie en mensen met chronische ziekte.

Symptomen variëren en kunnen bestaan uit vermoeidheid, bleekheid, kortademigheid bij inspanning, duizeligheid en hoofdpijn. Bij aanzienlijk tekort kan er ijzergebreksanemie ontstaan, wat de motorische en mentale functies kan beïnvloeden. Ferritine- en ijzerspiegels worden gebruikt om ijzerstatus te beoordelen, samen met andere bloedwaarden. Behandeling richt zich op het herstellen van ijzerreserves en het behandelen van de onderliggende oorzaak, meestal met orale ijzersupplementen (bijwerkingen zoals buikpijn en constipatie kunnen voorkomen) of intraveneus ijzer bij intolerantie of malabsorptie. Daarnaast spelen voedingsaanpassingen met ijzerrijke voeding een ondersteunende rol, vaak gecombineerd met vitamine C om de ijzeropname te verbeteren.

Preventie omvat een gevarieerd dieet met ijzerrijke voedingsmiddelen en screening bij risicogroepen. Bij ernstigere gevallen is medische begeleiding essentieel om complicaties te voorkomen.