hersenzenuwbeschadiging

Hersenzenuwbeschadiging is schade aan een of meer hersenzenuwen, de twaalf paar zenuwen die rechtstreeks uit de hersenstam komen en een belangrijke rol spelen bij sensorische en motorische functies van hoofd en hals. De beschadiging kan leiden tot specifieke symptomen afhankelijk van welke zenuw is aangetast, en kan ook invloed hebben op de verbindingen tussen de hersenen en het perifere zenuwstelsel.

Oorzaken zijn onder andere hoofdletsel of schedelbasisfracturen, compressie door tumoren of ontstekingen, virale of bacteriële neuritis, vasculaire afwijkingen zoals infarct langs de hersenzenuwbaan, metabole of auto-immuun aandoeningen en iatrogene schade na chirurgie of bestraling.

Symptomen variëren per zenuw. Voorbeelden zijn verlies of vermindering van reuk (zenuw I), zichtproblemen (zenuw II), dubbelzien of moeizame oogbewegingen (zenuwen III, IV en VI), gevoelsstoornissen en kauwproblemen (zenuw V), gezichtsverlamming of verminderde gezichtsuitdrukking (zenuw VII), gehoor- en balansklachten (zenuw VIII), slik- en stemproblemen (zenuwen IX en X), schouder- en nekzwakte (zenuw XI) en moeilijkheden met tongbeweging (zenuw XII). Soms zijn meerdere zenuwen tegelijk aangedaan.

Diagnostiek bestaat uit een uitgebreid neurologisch onderzoek, beeldvorming zoals MRI of CT, en aanvullende tests zoals gehoor- of reuktesten, neurofysiologisch onderzoek en, indien nodig, electroneuromyografie.

Behandeling is afhankelijk van de oorzaak en kan bestaan uit anti-inflammatoire of antivirale medicijnen, chirurgie bij compressie of tumor, behandeling van infecties of auto-immuun processes, en rehabilitatie zoals logopedie en fysiotherapie. De prognose is sterk afhankelijk van de onderliggende oorzaak en de tijdigheid van de behandeling; vroege diagnose kan de uitkomsten verbeteren. Preventie richt zich op tijdige behandeling van aandoeningen die craniale zenuwen kunnen aantasten en op maatregelen ter vermindering van traumatismes.

---