zenuw

Een zenuw is een bundel axonen (lange uitlopers van neuronen) die signalen vervoeren tussen het centrale zenuwstelsel en de rest van het lichaam. In de perifere zenuwen bevindt zich aanvullend bindweefsel en bloedvaten die de zenuwen omringen. Zenuwen vormen het grootste deel van het perifere zenuwstelsel en zorgen voor sensorische informatie, motorische commando’s en autonome regulatie van organen.

Structuur: axonen in zenuwen zijn omgeven door lagen bindweefsel: endoneurium, perineurium en epineurium. Binnen een zenuw kunnen zenuwvezels in fascikels liggen. Myelinisatie, meestal door Schwanncellen in de perifere zenuw, versnelt de geleiding van zenuwimpulsen. Zenuwvezels kunnen met- of zonder myelinelaag zijn, wat de snelheid beïnvloed.

Functie: zenuwen dragen sensorische informatie van zintuigen naar de hersenen (aferent) en brengen motorische commando’s van de hersenen naar spieren en klieren (efferent). Gemengde zenuwen bevatten zowel sensorische als motorische vezels. Autonome zenuwen regelen onwillekeurige functies zoals hartritme, spijsvertering en ademhaling.

Types: craniële zenuwen (twaalf paren) vertrekken uit de hersenstam; spinale zenuwen (31 paren) komen uit het ruggenmerg. Zenuwen kunnen sensorisch, motorisch of gemengd zijn.

Signaaloverdracht en genezing: impulsen ontstaan als actiepotentialen en worden langs de axon geleid; myeline maakt saltatoire geleiding mogelijk. Bij beschadiging van de perifere zenuw kan herstel optreden, mede dankzij Schwanncellen die regeneratie stimuleren; in het centraal zenuwstelsel is herstel beperkt door inhiberende factoren en oligodendrocyten.

Clinische aspecten: veelvoorkomende aandoeningen betreffen neuropathieën, zenuwcompressie zoals carpaal tunnel syndroom, en traumatische zenuwinzakkingen. Diagnostiek omvat zenuwgeleidingsstudies en elektromyografie; behandeling varieert van conservatief tot chirurgisch afhankelijk van ernst en locatie.

---