herkenninggeheugen

Herkenninggeheugen is het vermogen om stimuli te herkennen als bekend uit eerdere ervaringen. Het werkt vaak samen met een gevoel van bekendheid, maar bij herkenning hoeft men doorgaans geen specifieke details van de herinnering terug te halen. In tegenstelling tot recall, waarbij men informatie zelfstandig moet opvissen, vereist herkenning meestal minder reconstructie en werkt men met cues.

Volgens dual-process theorie bestaat herkenning uit twee processen: recollectie, het ophalen van context en details van een eerdere gebeurtenis, en familiarity, een algemeen gevoel van bekendheid zonder concrete herinneringen. Sommige modellen beschrijven herkenning ook als een enkel proces gebaseerd op signaal-detectie, waarbij de kans op herkenning afhangt van de sterkte van het geheugenspoor.

Neuroanatomisch zijn verschillende hersengebieden betrokken. De hippocampus en de mediale temporale kwab zijn vooral gekoppeld aan recollectie, terwijl de peririnale cortex geassocieerd wordt met familiarity. Daarnaast ondersteunen prefrontale netwerken retrieval-strategieën en controleprocessen.

In onderzoek wordt herkenning meestal gemeten met old-new taken. Men berekent hits en valse alarmen en past vaak signal-detectietheorie toe om bias en discriminatie te schatten (d’). ROC-analyses en Remember/Know-beoordelingen worden gebruikt om de bijdragen van recollectie versus familiarity te onderscheiden.

Ontwikkeling en ziekte: herkenninggeheugen ontwikkelt zich in de jeugd en kan verouderen; vaak is er een grotere achteruitgang in recollectie dan in familiarity. Aandoeningen zoals amnesie en dementie kunnen de herkenning ernstig verminderen, terwijl bepaalde geheugenstrategieën compensatie kunnen bieden.

Samengevat is herkenninggeheugen een fundamenteel aspect van lange-termijn geheugen, met kwalitatieve processen en meetbare gedragsindices die van belang zijn voor zowel cognitieve als klinische studies.