groeifases

Groeifases verwijst naar de opeenvolgende fasen die een groeiende populatie doorgaans doorloopt wanneer de omgevingscondities gedurende langere tijd constant blijven. De term wordt vooral gebruikt in de microbiologie om de bacteriële groeicurve in een gesloten systeem te beschrijven, maar geldt ook voor cel- en plantengroei in bredere onderzoeks- en agrarische context. De fasen worden onderscheiden door veranderingen in groeisnelheid en metabolische activiteit en worden beïnvloed door factoren zoals beschikbaarheid van nutriënten, ruimte, afvalstoffen en temperatuur.

Lagfase: in deze beginfase past de populatie zich aan de nieuwe omgeving aan. De groei is traag of bijna stil, en cellen syntheseren RNA, eiwitten en enzymen die nodig zijn voor groei. De duur van de lagfase hangt af van het inoculum, de conditie van het medium en de omgevingsomstandigheden.

Logfase: ook wel exponentiële fase genoemd. De populatie groeit snel en met een vrijwel constant groeiritme. De celvermeerdering volgt vaak een exponentiële wet, en de maximale groeisnelheid wordt bereikt zolang nutriënten beschikbaar zijn en toxische omstandigheden beperkt blijven.

Stationaire fase: wanneer nutriënten afnemen of afval zich ophoopt, wordt de groei ter plaatse gehouden en bedraagt de aanwas van cellen ongeveer dezelfde hoeveelheid als het verval. De cellen passen zich aan door stressresponsen en secundaire metabolieten, en sommige organismen vormen sporen of overleven in een rusttoestand.

Doodfase: bij voortdurende verslechtering van de omgeving neemt het aantal dode cellen toe en daalt de populatie. De omstandigheden zijn onvoldoende om de overlevingskansen van de cellen te ondersteunen.