metabolieten

Met metabolieten zijn kleine moleculen die betrokken zijn bij de stofwisseling van levende wezens. Ze omvatten tussenproducten en eindproducten van metabole routes en worden vaak gedefinieerd als moleculen met een lage moleculaire massa die in cellen voorkomen.

Er is een belangrijke indeling in primaire en secundaire metabolieten. Primaire metabolieten zijn essentieel voor groei, onderhoud en reproductie en omvatten aminozuren, nucleotiden, suikers, vetzuren, co-enzymen en andere bouwstenen. Secundaire metabolieten zijn niet direct nodig voor basislevensprocessen maar spelen vaak een rol in soortspecifieke interacties, zoals afweer, signaaloverdracht of aantrekking van bestuivers; voorbeelden zijn alkaloïden, terpenen en fenolische verbindingen.

Metabolieten vormen samen met enzymen en genetische regulatie netwerken die energie produceren, koolhydraten verzorgen, skelet opbouwen en cellulaire signalen mogelijk maken. Planten hebben een uitgebreid arsenaal aan secundaire metabolieten die vaak een rol spelen bij kleur, geur of giftigheid.

Metabolomics is de studie van de volledige set metabolieten in een biologische toestand. Analytische methoden zoals vloeistofchromatografie gekoppeld aan massaspectrometrie (LC-MS), gaschromatografie (GC-MS) en kernspinresonantie (NMR) worden gebruikt om metabolieten te identificeren en kwantificeren. Databases als HMDB en METLIN ondersteunen identificatie.

Toepassingen omvatten biomarkeronderzoek, voedingswetenschappen, farmacologie en toxicologie. De studie van metabolieten vereist zorgvuldige monstersampling en data-analyse, omdat metabolieten dynamisch zijn en sterk kunnen variëren met conditie, weefsel en tijd.