gelijnd

Gelijnd is een Nederlands bijvoeglijk naamwoord en het voltooid deelwoord van het werkwoord lijnen, in de betekenis van in een rechte lijn plaatsen of uitlijnen. Het verwijst naar objecten, onderdelen of data die langs een referentielijn of as zijn geplaatst en zodanig zijn georiënteerd dat ze voldoen aan specificaties. In technische vakgebieden zoals werktuigbouwkunde, constructie en metrologie wordt een onderdeel als gelijnd beschouwd als de afwijking ten opzichte van de gewenste referentie binnen de vastgestelde tolerantie ligt. Een goed gelijnd onderdeel vermindert kans op wrijving, slijtage en misfit tussen aangrenzende delen.

In toepassingen kan gelijnd zijn betekenen dat gaten, randen of schroefdraad nauwkeurig langs een referentieas zijn gepositioneerd, of dat twee delen exact ten opzichte van elkaar zijn uitgelijnd. In grafische vormgeving en typografie wordt soms gesproken over uitlijning van tekst en elementen langs marges of lijnen, hoewel de term uitgelijnd vaker op die context duidt. In CAD-omgevingen en 3D-modellering wordt gelijnd gebruikt om objecten langs referentieassen te oriënteren.

Etymologie en verwante termen: gelijnd is afgeleid van lijnen, met het voorvoegsel ge-, en verwijst naar het proces van uitlijnen. Verwante begrippen zijn onder meer uitlijning en uitgelijnd, die vaker in taal- en ontwerpcontexten voorkomen. Zie ook uitlijning en lijnen (algemeen).