fotopsier

Fotopsie, ook wel fotopsieën genoemd, is de waarneming van lichtflitsen, vonkjes of andere visuele verschijnselen zonder dat er een externe lichtbron aanwezig is. De verschijnselen kunnen kortdurend of terugkerend zijn en kunnen één oog of beide beïnvloeden. Ze kunnen voorkomen bij ontspanning of bij beweging van het hoofd en kunnen verschillen in aard en duur.

Oorzaken van fotopsier zijn onderverdeeld in ooggerelateerde en neurologische/vasculaire oorzaken. Veelvoorkomende oorzaken zijn een terugtrekking van het glasachtig lichaam (posterior vitreous detachment) of trek op het netvlies, wat vooral bij oudere mensen voorkomt. Een retinaal loslaten of een retina-dakloslating kan plotselinge fotopsieën vergezellen, vaak samen met plotselinge zwevende vlekken en mogelijk een orde verlies van het gezichtsveld. Migraine of oogmigraine kan fotopsieën veroorzaken, zoals flitsen of zigzaglijnen, meestal geassocieerd met hoofdpijn of een aura. Andere oorzaken zijn oogtrauma, ontstekingen rond het oog, ontsteking van de oogzenuw of zeldzamere aandoeningen zoals oogzenuwontsteking of sommige neurologische aandoeningen.

Diagnostiek omvat een uitgebreid oogonderzoek, meestal met dilaterende pupillen en mogelijk beeldvorming zoals OCT (optische coherentietomografie) en, indien nodig, fluoresceïne angiografie. Bij plotseling begin van fotopsieën met verlies van gezichtsveld of ernstige visusklachten is snelle ophthalmologische evaluatie noodzakelijk, omdat sommige oorzaken een urgente behandeling vereisen.

Behandeling is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Te behandelen oorzaken zoals retina-detachering of retina-trekt kan een snel chirurgische ingreep vereisen, terwijl fotopsieën door migraine vaak met medicatie en leefstijlaanpassingen beheerd worden. De prognose varieert op basis van de oorzaak; sommige fotopsieën kunnen vanzelf afnemen, anderen vereisen langdurige behandeling.