fijnstof

Fijnstof, ook wel particulate matter (PM) genoemd, is een mengsel van kleine vaste deeltjes en vloeistofdruppels die in de lucht zweven. Het wordt vaak onderverdeeld naar grootte: PM10 (deeltjes tot 10 micrometer) en PM2.5 (tot 2,5 micrometer). Door hun kleine maat kunnen ze diep in de longen doordringen.

Bronnen: natuurlijke factoren zoals zand, pollen en zeezout; menselijke activiteiten zoals verkeer, verbranding van fossiele brandstoffen, industrie en bouw. De samenstelling varieert per bron en regio; fijnstof bevat mineralen, organische verbindingen, roet en metalen.

Gezondheidsimpact: fijnstof kan diep in de luchtwegen komen en via de bloedbaan gezondheidsproblemen veroorzaken of verergeren, zoals astma, bronchitis en hart- en vaatziekten. Langdurige blootstelling is in verband gebracht met een hoger sterfterisico. Kwetsbare groepen zijn kinderen, ouderen en mensen met reeds bestaande aandoeningen.

Meting en normen: fijnstofconcentraties worden gemeten door landelijke en regionale netwerken. In de Europese Unie bestaan normen voor PM10 en PM2.5 die lidstaten naleven. De meetwaarden worden uitgedrukt in microgram per kubieke meter (µg/m3) en dienen als basis voor waarschuwingen en beleidsvorming.

Binnenlucht: ook binnenshuis kan fijnstof aanwezig zijn en bronnen hebben zoals koken, roken, open haarden en beperkte ventilatie. Verbeteringen komen door betere ventilatie, afzuiging, luchtreinigers en het vermijden van binnenshuis roken.

Beleid en maatregelen: emissiereductie bij verkeer en industrie, overgang op schonere verwarming en brandstoffen, en technische innovaties dragen bij aan lagere fijnstofniveaus. Individuele maatregelen zoals het gebruik van luchtreinigers en goede ventilatie kunnen blootstelling verminderen.

---