fascineren

Fascineren is een transatief werkwoord in het Nederlands dat betekent iemand of iets sterk boeien of fascineren, zodat belangstelling en aandacht lang blijven bestaan. Het gaat om het opwekken van verwondering, interesse of bewondering door opvallende eigenschappen, complexiteit of verbeelding. Het werkwoord wordt zowel in neutrale als positieve contexten gebruikt en kan betrekking hebben op mensen, gebeurtenissen, objecten of ideeën. Synoniemen zijn onder meer boeien en interesseren; in sommige contexten kan ook indrukwekkend of intrigerend passend zijn.

De oorsprong van fascineren ligt in leenwoorden uit andere talen. Het Nederlandse fasciner heeft zijn wortels in het Franse fasciner of in Italiaanse fascinare, en die onderliggende betekenis gaat terug op het Latijnse fascinare, van fascinus ‘betovering’ of ‘spreuk’. Via deze talen is de betekenis van iemand letterlijk of figuurlijk “betoveren” of “fascineren” verplaatst naar de moderne betekenis van diepe belangstelling wekken.

Grammaticaal is fascinerend een regelmatig werkwoord in de categorie -eren. De basisvormen zijn onder meer: ik fascineer, jij fascineert, hij fascineert, wij fascinereren, jullie fascinereren, zij fascinereren. Verleden tijd: fascineerde (ik fascineerde, hij fascineerde). Voltooide tijd participeert als gefascineerd (Bijvoorbeeld: Hij is gefascineerd door de ontdekking). Mannnelijke en vrouwelijke vormen spelen geen rol in de vervoeging. De bijvoeglijke vorm is fascinerend en het zelfstandig naamwoord is fascinatie.

Voorbeelden: De documentaire fascineert een breed publiek. De term “fascineren” wordt vaak gebruikt in wetenschappelijke of culturele voorbeelden, zoals hoe een fenomeen wetenschappers fascineert of hoe een verhaal de luisteraars fascineert.