dispersionmodellen

Dispersionmodellen zijn wiskundige en computationele hulpmiddelen die de verspreiding van verontreinigende stoffen in de atmosfeer voorspellen. Ze berekenen hoe concentraties veranderen in tijd en ruimte onder invloed van wind, turbulentie en chemische processen, gegeven een of meerdere emissiebronnen en meteorologische omstandigheden. Deze modellen vormen een fundamenteel hulpmiddel bij luchtkwaliteitsbeoordelingen, blootstellingsstudies en noodplanning.

De meest gangbare typen zijn Gaussian plume modellen, die continue bronnen onder stationaire omstandigheden beschrijven; Gaussian puff modellen, die variërende bronnen of tijdafhankelijke situaties beter kunnen afbeelden; Lagrangische deeltjesmodellen, waarin individuele deeltjes of tracers worden gevolgd terwijl ze door de atmosfeer bewegen; en Euleriaanse rastermodellen, die concentratievelden op een ruimtelijk grid oplossen en vaak werken met grotere schaal en complexere geometrieën.

Belangrijke invoer bestaat uit emissiespecificaties (bron, debiet, hoogte), meteorologische gegevens (windsnelheid en -richting, temperatuur, turbulentie) en terrein- of gebouwkenmerken. De uitvoer omvat concentraties op specifieke punten (receptoren), tijdreeksen en blootstellingindicatoren zoals drempels for overschrijdingen of cumulatieve dosis. Modellen worden ook gebruikt voor scenario-analyses en evaluatie van maatregelen, zoals emissiereducties of ruimtelijke planning.

Beperkingen van dispersionmodellen zijn onder meer onzekerheden in meteorologische invoer, vereenvoudigde chemie en interacties met het complexe stedelijke reliëf, evenals afgeleide onzekerheden bij extrapolatie buiten gemeten conditions. Validatie met metingen en transparante onzekerheidscommunicatie zijn cruciaal voor betrouwbare conclusies.