discusdislocatie

Discusdislocatie is een term die in sommige talen wordt gebruikt voor verplaatsing of dislocatie van een tussenwervelschijf (disc) langs de wervelkolom. In de medische literatuur wordt dit vaker beschreven als een rug- of nekkernhernia, waarbij materiaalkern van de schijf door het buitenste bindweefsel (annulus fibrosus) kan uitpuilen of bewegen. De term kan daarom overlap hebben met herniation, prolaps of extrusion van de discus. Het meest voorkomende beeld treedt op in de rand van de ruggenwervelkolom, vooral in de lumbale en cervicale regio.

Anatomie en pathofysiologie: een tussenwervelschijf bestaat uit een gelachtige nucleus pulposus en een vezelige annulus fibrosus, met endplates aan de uiteinden. Door degeneratie, letsel of verhoogde belasting kunnen scheuren ontstaan in de annulus, waardoor nucleusmateriaal naar buiten kan bewegen en nabijgelegen zenuwwortels of het ruggenmerg kan irriteren of comprimeren. Dit veroorzaakt pijn en neurologische verschijnselen afhankelijk van de locatie en de aard van de displacement (bulging, protrusie, ekstrusie of sequestratie).

Oorzaken en risicofactoren: acute rugbelastingen, valpartijen, zwaar tillen, repetieve bewegingen, en een leeftijdsgebonden degeneratie verhogen het risico. Leefstijlfactoren zoals roken, overgewicht en een gebrek aan lichamelijke activiteit dragen ook bij.

Symptomen: rug- of nekpijn, uitstralende pijn naar een been of arm, gevoelloosheid, tintelingen en zwakte in de ledematen. Symptomen verergeren vaak bij hoesten, niezen of persen als zenuwwortel wordt geïrriteerd.

Diagnose en behandeling: diagnose is gebaseerd op lichamelijk onderzoek en beeldvorming, meest bij MRI. CT kan aanvullende inzichten geven. Behandeling is meestal conservatief: pijnstilling, ontstekingsremmers, fysiotherapie en activiteit modificatie. Corticosteroïde injecties kunnen verlichting bieden. Bij aanhoudende of ernstige neurologische achteruitgang kan chirurgische verwijdering van het uitpuilende schijfmateriaal (microdiscectomie, endoscopische discectomie) of decompressie overwogen worden, soms in combinatie met stabilisatie.

Prognose en preventie: veel gevallen verbeteren binnen weken tot maanden met conservatieve zorg. Recidief komt voor. Preventie richt zich op regelmatige lichaamsbeweging, core-stabilisatie, correcte tiltechnieken en het vermijden van zware belasting en roken.