covenanten

Een covenante is een formeel afgesproken verbond tussen twee of meer partijen, waarin rechten en plichten worden vastgelegd. Covenanten komen voor in diverse contexten, waaronder recht, politiek en religie. Ze kunnen optreden als contracten of verdragen, maar ook als morele of rituele afspraken die bindend worden geacht voor de betrokken partijen en soms voor latere generaties.

De term covenante gaat terug op het Latijnse foedus, “verdrag”, via Oudfranse vormen als covenant of covenent. In het Nederlands wordt doorgaans gesproken van covenanten of verbondsverdragen, en de woordkeuze kan afhankelijk van context verschillen tussen juridisch, historisch en religieus taalgebruik.

In het recht fungeren covenanten vaak als schriftelijke afspraken die rechten en verplichtingen regelen tussen particulieren, organisaties of overheidslichamen. Sommige covenanten hebben gevolgen die blijven bestaan bij overdracht of opvolging van eigendom of verplichtingen; bijvoorbeeld beperkingen op gebruik van onroerend goed die “lopen met het land”. In politieke en internationale contexten kunnen covenanten verdragsteksten en bindende afspraken tussen staten of groepen omvatten.

Religieuze tradities spreken vaak van een verbond tussen God en mensen of tussen leden van een gemeenschap. In het jodendom en christendom worden meerdere grote covenanten onderscheiden: het Noachitisch Verbond, het Abrahamitisch Verbond, het Mozesverbond en het Davidisch Verbond. In christelijke lijnen wordt ook gesproken over de Nieuwe Verbond, gezien als vervulling of uitbreiding van het Oude Verbond. Tekenen, rituelen en wetten dienen vaak als bevestiging van deze verbintenissen.

Breuk of schending van een covenant kan juridische ontbinding, schadevergoeding ofè, afhankelijk van de context, opleveren, terwijl in religieuze kaders verantwoording en hernieuwde toewijding centraal kunnen staan.