centrische

Centrische is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat verwijst naar wat met een centrum te maken heeft of rondom een centraal punt georganiseerd is. Het woord wordt vooral in vakjargon gebruikt in wiskunde, natuurkunde en gerelateerde vakgebieden, maar kan ook in het dagelijks taalgebruik voorkomen als aanduiding van een centrale ligging of oorsprong.

Etymologisch is centrische afgeleid van centrum, met de achtervoegsels die in het Nederlands bijwoord en bijvoeglijk gebruik mogelijk maken. Het achtervoegsel -isch geeft het begrip als eigenschap of betrekkelijkheid aan, vergelijkbaar met andere woorden die naar een centrum of middelpunt verwijzen.

In de wiskunde en rendering verwijst centrische oftewel centrale naar constructies die door een vast middelpunt lopen. Een centrische projectie is bijvoorbeeld een projectie waarbij elk punt langs een lijn die door een centraal punt gaat op een beeldvlak wordt afgebeeld; dit staat centraal in perspectief en fotogrammetrie. Centrisce symmetrie, of punt-symmetrie, beschrijft objecten die bij een rotatie rondom een bepaald punt in zichzelf veranderen of gelijk blijven. Deze concepten spelen een belangrijke rol in computergraphics, geometrische modellering en optica.

In de natuurkunde en astronomie komt centrische of centrale terminologie voor bij fenomenen die afhankelijk zijn van de afstand tot een centraal punt, zoals centrale krachten of centrale velden. Dergelijke concepten helpen bij het modelleren van bewegingen onder de invloed van een centraal potentiaal.

Kortom verwijst centrische naar centraliteit of centraliteit-gerelateerde eigenschappen, met toepassingen in wiskunde, natuurkunde en toegepaste wetenschappen, en vormt het een gangbare term in vaktaal om centrumnabijheid te beschrijven.