celverlies

Celverlies is het proces waarbij het aantal cellen in een weefsel of orgaan afneemt, wat kan leiden tot verkleining (atrofie) en verminderd functioneren. Het kan een normaal onderdeel zijn van ontwikkeling en remodellering, maar ook optreden als gevolg van ziekte, letsel of chronische stress. Celverlies gaat vaak gepaard met een hogere kans op disfunctie van het aangetaste weefsel.

De belangrijkste mechanismen zijn apoptose (geprogrammeerde celdood), necrose (snelle, ongerichte celdood door ernstige schade) en autofagie (zelfrecyclage van cellulaire componenten die in sommige gevallen tot celverlies kan leiden). Bij veroudering en langdurige stress kunnen cellen ook senesceren, wat houdt in dat ze stoppen met delen maar niet altijd onmiddellijk verdwijnen. Samen bepalen deze processen hoe snel en in welke mate cellen uit een weefsel verdwijnen.

Oorzaken van celverlies zijn onder meer ischemie of gebrek aan zuurstof, trauma, straling, chemische toxines en geneesmiddelen, infecties, auto-immuunreacties en malnutritie. Ook verstoorde celdeling, tumorbehandeling en chronische ontstekingsprocessen kunnen celverlies veroorzaken. De mate en locatie van celverlies bepalen de klinische consequenties, variërend van milde functieverlies tot ernstige atrofie en fibrose (bindweefselvorming) die de functie van het orgaan kan beperken.

Diagnose en evaluatie gebeuren vaak via histologisch onderzoek, waarbij celgetallen en weefselstructuur worden beoordeeld. Beoordelingen kunnen worden ondersteund door beeldvorming en biomarkers van celdood. Behandeling richt zich op het achterliggende proces en kan bestaan uit het verbeteren van de bloedtoevoer, het behandelen van infectie of ontsteking, voedingstoezicht en, in sommige gevallen, ondersteuning van regeneratie of weefselherstel. See also: atrofie, apoptose, necrose, senescentie.