bicarbonaatverbindingen

Bicarbonaatverbindingen zijn chemische verbindingen die het bicarbonaat-ion HCO3− bevatten. In vaste vorm zijn dit meestal zouten van bicarbonaat met metalen of ammoniumionen, zoals natriumbicarbonaat (NaHCO3) en kaliumbicarbonaat (KHCO3). In oplossing komen deze zouten voor als ionen en ze spelen een belangrijke rol bij buffering en bij koolstofdioxidechemie in natuurlijke systemen en biologische processen.

Chemische eigenschappen: HCO3− is amphiprotisch; het kan zowel als zwakke base als als zwak zuur reageren. Het kan H+ opnemen tot H2CO3, en het kan CO3^2− vormen bij het verlies van een proton. In water vormt het een evenwicht met kooldioxide en koolzuur (CO2/H2CO3) en fungeert het als buffer in veel systemen, zoals bloed en natuurlijke waterlopen. Door temperatuur- en zuurreacties kan dit evenwicht verschuiven en CO2 vrijkomen of opnemen.

Voorbeelden en toepassingen: NaHCO3 en KHCO3 zijn veelgebruikte bicarbonaatverbindingen. Ca(HCO3)2 komt voor in opgeloste vorm in natuurwater en in hard water, maar is meestal niet als zuivere vaste stof te winnen. Toepassingen omvatten voedselindustrie (rijsmiddel en zuivering), farmacie (antacidum) en buffering in chemische bereidingen en waterbehandeling. Bij verhitting of bij zuren reageert NaHCO3 uiteindelijk tot CO2 en water, wat gebruikt wordt voor rijzen en neutralisatie.

Productie en milieu: Industriële productie gebeurt vaak door reactie van kooldioxide met natrium- of kaliumhydroxide of via natriumcarbonaat in aanwezigheid van CO2 (bijv. Na2CO3 + CO2 + H2O → 2 NaHCO3). Bicarbonaatzouten dragen bij aan koolzuurbuffering in water en in biologische systemen. Veranderingen in CO2-concentraties en zuurgraad kunnen de verhouding HCO3−/CO3^2− beïnvloeden. Veiligheid: deze zouten zijn généralement weinig giftig, maar stof kan irritatie veroorzaken; correcte opslag en hantering zijn aanbevolen.