betalingsmiddelen

Betalingsmiddelen zijn de middelen die mensen en bedrijven gebruiken om een betaling te verrichten of een schuld te vereffenen. Ze omvatten zowel fysieke middelen als digitale vormen en kunnen verschillen in acceptatie, snelheid en kosten. Over het algemeen worden betalingsmiddelen onderverdeeld in contant geld, bankoverschrijvingen en betalingstransacties via kaarten en digitale kanalen.

Fysiek geld bestaat uit bankbiljetten en munten die uitgegeven worden door de centrale bank en in veel rechtsgebieden als wettig betaalmiddel gelden. Voordelen zijn onmiddellijke betaling en beperkte afhankelijkheid van derden; nadelen zijn onder meer risico op verlies of diefstal en beperkte toepasbaarheid bij online transacties. Contant geld blijft in veel economieën belangrijk voor kleine aankopen en anonimiteit.

Elektronisch betalingsverkeer omvat bankoverschrijvingen, incasso’s en kaartbetalingen. Bankoverboekingen (inclusief SEPA- en internationale overboekingen) vereisen meestal tussenkomst van financiële instellingen en kunnen snel of traag zijn, afhankelijk van het netwerk en de locatie. Kaartbetalingen (credit- en debetkaarten) lopen via betalingsnetwerken en ondersteunen zowel fysiek als online betalen, vaak met beveiligingsmaatregelen zoals PIN, chip en contactloze betaling.

Online en mobiele betaalmiddelen omvatten digitale portemonnees, betalingsapps en betaalmethoden via internet of QR-codes. Voorbeelden zijn digitale wallets, iDEAL-achtige systemen en mobiele apps die directe afschrijvingen, kaartachtige betalingen of betaalverzoeken mogelijk maken. Instant payments en open banking zijn op steeds meer plaatsen gangbaar, waardoor makkelijkere en snellere transacties mogelijk worden.

Krediet, crypto en CBDC’s vormen verdere vormen van betalingsmiddelen. Kryptowährungen worden in toenemende mate geaccepteerd, maar kennen volatiliteit en regelgevende onzekerheden. Centrale bank digitale valuta (CBDC) worden onderzocht of geïmplementeerd als digitale vorm van fiatgeld. Beleid en beveiliging, zoals PSD2, AML/KYC-regelgeving en beveiligingsstandaarden, beïnvloeden de toegankelijkheid, interoperabiliteit en veiligheid van betalingsmiddelen.