ademhalingstoename

Ademhalingstoename, in de medische literatuur vaak tachypneu genoemd, is een versnelling van de ademhaling. Het wordt meestal gedefinieerd als een ademhalingsfrequentie die sneller is dan normaal voor de leeftijd van de persoon. Soms gaat het gepaard met een toegenomen ademdiepte, maar bij tachypneu ligt de nadruk op het snelle ritme. De term beschrijft een teken van verhoogde ventilatie in reactie op diverse factoren.

Oorzaken zijn onderverdeeld in fysiologisch en pathologisch. Fysiologische oorzaken zijn inspanning, koorts en angst. Pathologische oorzaken omvatten luchtweginfecties (zoals longontsteking of bronchiolitis), astma-aanval, COPD-exacerbatie, longoedeem of longembolie, pneumothorax en andere aandoeningen die de ademhaling bemoeilijken. Systemische oorzaken zoals sepsis, metabole acidose (bijvoorbeeld diabetes ketoacidose), pijn of hoogte kunnen ook ademhalingstoename veroorzaken. Medicatie- of stofwisselingsfactoren kunnen eveneens bijdragen.

Diagnostiek en klinische betekenis: ademhalingsfrequentie wordt meestal geteld over een minuut en is leeftijdsafhankelijk. Naast het ritme spelen tekenen van ademnood en arbeid van ademhalen een rol (bijvoorbeeld gebruik van hulpademhalingsspieren, cyanose). O2-saturatie, bloedgassen en beeldvorming kunnen helpen bij het vaststellen van de onderliggende oorzaak. Tachypneu kan een teken zijn van dreigende ademnood en vereist vaak medische evaluatie, zeker bij jonge kinderen en ouderen.

Behandeling en prognose: zorg bij ademhalingstoename altijd voor ademhalingsondersteuning waar nodig en behandeling van de onderliggende oorzaak. Bij hypoxie kan zuurstoftoediening worden ingezet; bij ernstige ademnood of onvoldoende ventilatie is dringende medische opvang noodzakelijk. De prognose hangt af van de oorzaak en de tijdige behandeling.