Ziekteactiviteiten

Ziekteactiviteiten (meestal aangeduid als ziekteactiviteit) verwijst naar de huidige intensiteit of activiteit van een ziekte bij een patiënt. Het begrip wordt gebruikt om de mate van symptomen, klinische tekenen en objectieve afwijkingen te beschrijven en te volgen. Ziekteactiviteit kan variëren over tijd en wordt vaak gebruikt om behandelingen aan te passen, de prognose te schatten en de effectiviteit van therapie te evalueren.

Methoden om ziekteactiviteit te beoordelen bestaan uit verschillende onderdelen. Klinische indices combineren symptomen en lichamelijk onderzoek; laboratoriumwaarden zoals ontstekingsmarkers (bijvoorbeeld CRP of ESR) kunnen hieraan bijdragen; beeldvorming kan extra informatie leveren. Daarnaast spelen patiëntgerapporteerde uitkomsten (PROs) een belangrijke rol bij het bepalen van de ervaren ziektebelasting. In veel aandoeningen bestaan specifieke indices die de activiteit kwantificeren, zoals DAS28 en CDAI bij inflammatoire artritis, of de Mayo-score en Harvey-Bradshaw Index bij inflammatoire darmziekten. Voor systemische aandoeningen bestaan ook indexen als SLEDAI of BILAG.

Ziekteactiviteit is een dynamisch en ziekte-specifiek concept. Het bepaalt meestal of een patiënt in remitatie of in verschillende stadia van activiteit verkeert (laag, matig, hoog). Het is cruciaal in zowel klinische zorg als onderzoek; in kliniekstuurt het behandelbeslissingen en in onderzoeken dient het als eindpunt of maatstaf voor verandering. Beperkingen zijn onder meer variabiliteit tussen beoordeelaars, subjectieve elementen in PROs en verschillen in testtoegang of definities van activiteit tussen aandoeningen. Door gestandaardiseerde definities en meetinstrumenten kan ziekteactiviteit betrouwbare informatie leveren voor patiëntenzorg en klinische studies.