Veengebieden

Veengebieden zijn landschappen waarin veen ontstaat door de langdurige opeenhoping van half verweerde plantenresten in waterverzadigde omstandigheden. Door een aanhoudende hoge watervoorraad wordt de afbraak van organisch materiaal beperkt, waardoor grote veenlagen kunnen groeien. Veengebieden functioneren als belangrijke koolstofopslag en spelen een rol in waterhuishouding en biodiversiteit.

In veengebieden onderscheiden sommige opeenvolgende typen, zoals hoogveen en laagveen. Hoogveen ontstaat onder koude, relatief voedselarme omstandigheden en vormt vaak zuilvormige veenlagen met specifieke mossoorten; laagveen ontwikkelt zich in systemen met minerale invloeden en meer variatie in waterchemie. De vegetatie varieert van mosrijke, zuurdere moerastypen tot maaigebieden met riet- en zeggevegetatie, afhankelijk van waterstand en voedingsstoffen.

Ecologisch zijn veengebieden kenmerkend vanwege zure, minerale-arme omstandigheden die bijzondere planten en dieren toelaten. Sphagnum-mossen spelen een cruciale rol bij de accretie van veen en het handhaven van de zuurtegraad, terwijl veel soorten vogels, insecten en plantensoorten afhankelijk zijn van de natte structuur en de structuur van de waterhuishouding.

Menselijke activiteiten hebben veengebieden ingrijpend beïnvloed. Drainage voor landbouw en peatwinning voor brandstof hebben geleid tot verkleining, verdroging en subsidence, met toenemende CO2-uitstoot als gevolg. Restauratie-inspanningen richten zich meestal op vochtiger maken van het gebied door het verwijderen van drainagekanalen en het herstellen van de waterbalans, zodat veen-heropbouw en biodiversiteit kunnen terugkeren. Veengebieden blijven daarmee relevante landschappen voor natuurbehoud, klimaat en waterbeheer.