Vectorbestanden

Vectorbestanden zijn bestanden die vectorafbeeldingen beschrijven. In tegenstelling tot bitmap- of rasterafbeeldingen bestaan vectorafbeeldingen uit wiskundige beschrijvingen van lijnen, krommen en vormen. Die beschrijvingen bevatten coördinaten, opvulling, lijntype en transformatie-eigenschappen, waardoor de afbeelding oneindig schaalbaar is zonder kwaliteitsverlies.

Veel gebruikte vectorformaten zijn SVG (open standaard, op XML gebaseerde beschrijving), AI (Adobe Illustrator), EPS (Encapsulated PostScript), PDF (vaak zowel vector- als rasterinhoud), CDR (CorelDRAW) en WMF/EMF (Windows metafiles). DXF wordt veel toegepast in CAD-omgevingen. Sommige formaten, zoals PDF en EPS, kunnen ook rasterinhoud bevatten.

Voordelen van vectorbestanden zijn onder meer onbeperkte schaalbaarheid zonder kwaliteitsverlies, bewerkbaarheid van individuele objecten en vaak efficiëntere bestandsgrootte voor eenvoudige grafieken zoals logo’s en diagrammen. Ze zijn geschikt voor drukwerk en digitale toepassingen waar exacte vormen vereist zijn.

Beperkingen zijn onder meer minder geschikt voor fotorealistische afbeeldingen; complexe texturen en effecten zijn lastig te reproduceren. Voor webgebruik worden vaak rasterafbeeldingen gebruikt. De interoperabiliteit van formaten hangt af van softwareondersteuning, en fonts moeten mogelijk als outlines worden opgeslagen of geembed.

Workflow: vectorbestanden worden gemaakt en bewerkt in tekenprogramma’s zoals Adobe Illustrator, Inkscape of CorelDRAW. Ze worden geëxporteerd naar diverse formaten voor druk of web, waarbij soms wordt geconverteerd naar rasterformaten zoals PNG of JPEG of naar webstandaarden zoals SVG.

Historisch gezien ontstonden vectorformaten met PostScript en de opkomst van open standaarden zoals SVG. Vectorbestanden vormen een kerncomponent van grafisch ontwerp, prepress en CAD, met als kenmerk dat vormen en lijnen wiskundig worden bewaard in plaats van gepixelde afbeeldingen.