Transfusies

Transfusies, in het Nederlands ook bloedtransfusies genoemd, zijn medische handelingen waarbij bloed of bloedbestanddelen via een infuus aan een ontvanger worden toegediend. De meest voorkomende producten zijn rode bloedcellen, plasma, plaatjes en cryoprecipitaat. Transfusies kunnen vol bloed of delen daarvan omvatten en kunnen autoloog zijn (iemand geeft zijn eigen bloed vooraf terug) of heteroloog (donorbloed). Voor toediening wordt de bloedgroep bepaald en vindt crossmatching plaats om ABO- en RhD-compatibiliteit te waarborgen.

Indicaties en uitvoering: transfusies worden toegepast bij ernstig bloedverlies, ernstige bloedarmoede, bepaalde aandoeningen van de bloedstolling, en ter ondersteuning bij operaties of bestraling. De keuze van product en hoeveelheid hangt af van de klinische situatie en laboratoriumwaarden (bijvoorbeeld hemoglobine, trombocytengetal, stollingsstatus). De transfusie gebeurt via een intraveneus infuus onder toezicht van bevoegde zorgprofessionals; patiënten worden gemonitord op transfusiereacties. Mogelijke reacties variëren van milde koorts en huiduitslag tot zeldzame maar ernstige hemolytische reacties, transfusie-gerelateerde acute longschade (TRALI) of vochttoename door overvulling (TACO).

Veiligheid en productie: bloedproducten worden uitgebreid getest op infectieziekten en ondergaan strikte kwaliteitscontroles. Praktijken omvatten vaak leukoreductie en, afhankelijk van de situatie, irradiatie. Patiënten kunnen allo-immunisatie ontwikkelen bij herhaalde transfusies en hebben soms een zekere ijzerbelasting. Voor sommige patiënten bestaan alternatieven, zoals ijzertherapie, vitamine B12- en foliumzuurtherapie, of stimulerende middelen voor bloedbeeldproductie; in sommige gevallen kan autologe transfusie worden toegepast.

Historisch en beleid: de mogelijkheid van veilige transfusies is voor een groot deel mogelijk gemaakt door de identificatie van bloedgroepen (ABO en Rh) en door de ontwikkeling van crossmatching. Moderne ziekenhuizen volgen strikte protocollen voor donorselectie, screening en opslag van bloedprodukten, zodat transfusies veilig en effectief blijven.