Risicovoorkeur

Risicovoorkeur is de voorkeur die een individu of organisatie heeft ten opzichte van onzekerheid bij besluitvorming. Het beschrijft in hoeverre iemand risico’s accepteert of juist vermijdt. In economische theorieën wordt vaak onderscheid gemaakt tussen risic aversie (de voorkeur voor zekerheid boven een gok met hetzelfde verwachte resultaat), risiconeutraalheid (gelijkheid tussen zekerheid en gok) en risicospeurheid (voorkeur voor risicovolle uitkomsten).

In de besliskunde wordt risicovoorkeur vaak gemodelleerd via het nutsfunctie-idee: een dalende marginale tevredenheid over extra rijkdom wijst op risicaverving. Een concave nutsfunctie geeft risicovermijding aan, een lineaire nutsfunctie duidt op risiconeutraliteit, en een convex nutsfunctie op risicospeurheid. De Arrow-Pratt maat voor risico-aversie (absolute en relatieve) koppelt de kromming van de nutsfunctie aan de mate van risicovoorkeur. Bij kleine gambles kan men spreken van een risico-premie die iemand accepteert of betaalt om risico te vermijden.

Metingen van risicovoorkeur worden vaak gedaan via certainty equivalents, risicopremies en experimentele taken zoals de Holt-Laury- of vergelijkbare puzzles. In de praktijk bepaalt risicovoorkeur onder meer beleggingskeuzes, verzekeringsnoden, spaardoelstellingen en bedrijfsrisicobeheer. Ook wisselen voorkeuren vaak met omstandigheden mee, zoals rijkdom, leeftijd, cultuur, ervaring en de manier waarop een situatie wordt gepresenteerd of geframed.

Discussies benadrukken dat risicovoorkeur domain-specifiek en tijdsafhankelijk kan zijn en beïnvloed wordt door framing en referentiepunten, in lijn met alternatieve theorieën zoals prospect theory. See also: risicopremie, risicovoorkeur, risicotolerantie, expected utility, prospect theory.