Refractieafwijkingen

Refractieafwijkingen zijn stoornissen in de brekingskracht van het oog waardoor lichtstralen niet op een scherp beeld op het netvlies convergeren. Ze ontstaan wanneer de oogbol lengte, de hoornvlies- of lensvorm niet ideaal op elkaar zijn afgestemd, waardoor het beeld voor of achter het netvlies valt. Dit leidt tot wazig zicht afhankelijk van de afstand waarop gekeken wordt.

Myopie, of bijziendheid, is vaak het gevolg van een oog dat langer is dan normaal of een te bolle hoornvlies. Het beeld valt vóór het netvlies; verafgelegen voorwerpen zien is lastig, dichtbij zien vaak juist goed. Hypermetropie, of verziendheid, komt door een kortere oogbol of een vlakker hoornvlies; het beeld valt achter het netvlies, waardoor dichtbij zien moeizamer kan zijn, vooral bij kinderen en ouderen. Astigmatisme ontstaat door een onregelmatige hoornvliesvorm, waardoor lichtstralen op meerdere punten gericht worden en ruis in het beeld ontstaat. Presbyopie is leeftijdsgebonden en het resultaat van een afnemende lensverugting die focussen op vrijwel vlakbij licht bemoeilijkt; dit treedt meestal op na het vierde decennium.

Anisometropie houdt een ongelijke refractieve fout tussen de ogen in en kan binoculaire functies beïnvloeden, met risico op amblyopie bij kinderen als niet vroeg wordt gecorrigeerd.

Diagnose gebeurt door optometrist of oogarts met refractieonderzoek, autorefractor, retinoscopie en cycloplegie bij kinderen.

Behandeling omvat correctieve lenzen zoals brillen of contactlenzen, die de breking aanpassen en het beeld op het netvlies verbeteren. Refractiechirurgie (bijv. LASIK, PRK, SMILE) of implantatie van lenzen kan voor sommige vormen van refractieafwijkingen een alternatief zijn. Orthokeratologie kan bij kinderen en jongeren worden toegepast om de afwijking tijdelijk te corrigeren. De keuze hangt af van type, ernst, leeftijd en individuele omstandigheden.