Presbyopie

Presbyopie is een normaal leeftijdsgerelateerd verlies van het vermogen om scherp te zien op korte afstand door afname van de accommodatieve capaciteiten van het oog. Het ontstaat meestal vanaf circa het veertigste levensjaar en vordert geleidelijk tot in de zestig of zeventig jaar. De lens wordt stugger en de ciliaire spieren verliezen aanpassingvermogen, waardoor de ooglens minder makkelijk van vorm kan veranderen om dichtbij te focussen.

Symptomen zijn onder meer wazig zien bij dichtbij werk, vooral bij lezen of texten; de wens om teksten op arm’s lengte te houden; hoofdpijn en vermoeide ogen na langdurige nabijwerk of schermgebruik. Het gemak van afstandszien blijft meestal relatief goed aanwe­zig.

Diagnose gebeurt bij een optometrist of oogarts door een uitgebreid oogonderzoek, waaronder refractie en meting van de accommodatie en leesafstand. Soms wordt aanvullende evaluatie gedaan om andere oorzaken van nabijheidsklachten uit te sluiten.

Behandeling is meestal bril- of contactlenzen-gebaseerd. De meest gebruikte oplossing is een bril voor nabij zien, zoals leesbrillen, of multifocale/bifocale glazen. Met contactlenzen kan gekozen worden voor multifocale lenzen of monovision (één oog gefocust op afstand, het andere op nabij). Chirurgische opties bestaan ook: presbyopie-correcting intraoculare lenzen (MIOL) tijdens cataractchirurgie of refractieve lensuitwisseling; corneale inlays die de diepte van focus vergroten; en laser-gebaseerde procedures zoals presbyLASIK. De keuze hangt af van leeftijd, refractieve fout, gezondheid van het oog en persoonlijke voorkeur.

Presbyopie is geen ziekte maar een vernieuwing van het natuurlijk verouderingsproces; correctie maakt nabij en ver zicht doorgaans goed beheersbaar. Preventie is niet bewezen; regelmatige oogcontroles helpen tijdig passende oplossingen te vinden.