Prostaat

De prostaat is een klier in het mannelijk lichaam die deel uitmaakt van het voortplantingssysteem. Bij volwassenen bedraagt de grootte meestal ongeveer een walnoot. De prostaat ligt onder de blaas en ommantelt de urethra, tussen de blaas en het bekken. De klier produceert een deel van de vloeistof in semen en draagt bij aan de vruchtbaarheid.

Prostaatvloeistof bevat enzymen en zouten die de overleving en beweeglijkheid van zaadcellen ondersteunen. De functie is daarmee gerelateerd aan reproductie, naast mogelijke rollen in afweer en urinestroming.

Veelvoorkomende aandoeningen zijn benigne prostaathyperplasie (BPH), prostatitis en prostaatkanker. BPH is een vergroting van de klier die vooral op latere leeftijd klachten geeft zoals moeite met plassen, een zwakke urinestraal en vaker moeten plassen, ook ’s nachts. Prostatitis is een ontsteking van de prostaat met pijn en pijn bij urineren of koorts. Prostaatkanker is een van de meest voorkomende kankers bij mannen en groeit vaak langzaam; bij sommige gevallen kan het agressiever zijn. Risicofactoren zijn leeftijd, familiegeschiedenis en etniciteit.

Diagnostiek gebeurt via lichamelijk onderzoek, een PSA-bloedtest en urineonderzoek; beeldvorming en een biopt kunnen nodig zijn bij verdenking van kanker.

Behandeling hangt af van de aandoening en ernst. Bij BPH kan men kiezen voor afwachtend beleid, medicatie (alfablokkers of 5-alfa-reductase-remmers) of chirurgie (bijv. TURP of laserbehandeling). Bij prostatitis worden vaak antibiotica toegepast bij een bacteriële oorzaak. Bij prostaatkanker kan actieve bewaking, chirurgie (radicale prostatectomie), bestraling en hormoontherapie worden ingezet.