Oxidatieresistentie

Oxidatieresistentie is het vermogen van een stof of materiaal om tegen oxidatie bestand te blijven bij blootstelling aan zuurstof en reactieve zuurstofsoorten (ROS). Het begrip wordt toegepast in de chemie, materialenwetenschap, biologie en de voedselindustrie. Oxidatie kan leiden tot corrosie, veroudering, verkleuring en afbraak van functionele eigenschappen.

Bij metalen ontstaat oxidatieresistentie meestal door een passieve oxidelaag die de uitwisseling van ionen en elektronen beperkt. Deze beschermende laag kan spontaan vormen of worden gestimuleerd door legeringen zoals roestvast staal (chroomgehalte), aluminium of titanium, en door beschermende coatings. Zo vertraagt het roesten en corroderen bij contact met water, zout en zuren.

In polymeren en coatings wordt oxidatieresistentie verhoogd met antioxidanten en UV-stabilisatoren: hindered phenol- en hinder HALS-stoffen, evenals UV-absorbers. Deze additieven remmen radicaalgedragen verbrandingsreacties en voorkomen chemische achteruitgang door blootstelling aan licht, warmte en zuurstof. Verpakkingsmaterialen dragen door barrière tegen zuurstof eveneens bij aan oxidatiestabiliteit.

In voedsel en biologie draagt oxidatieresistentie bij aan houdbaarheid en gezondheid: vetten en oliën kunnen oxideren, wat leidt tot ranzigheid en smaakveranderingen. Antioxidanten in voeding en in biologische systemen helpen schade door oxidatieve processen te beperken. Verpakking en opslagomstandigheden die zuurstof beperken, verbeteren de oxidatieresistentie van producten.

De oxidatieresistentie kan worden gemeten met verschillende tests, afhankelijk van de stof. Voor polymeren is de oxidatie-inductietijd (OIT) vaak bepaald met differential scanning calorimetry (DSC) of thermogravimetrische analyse (TGA). Voor metalen worden corrosiestabiliteitstesten uitgevoerd, zoals zoutneveltesten (bijv. ASTM B117). Resultaten worden gerapporteerd als tijd tot oxidatie of relatieve degradatie onder standaardomstandigheden.