Antioxidanten

Antioxidanten zijn moleculen die elektronen kunnen doneren aan reactieve zuurstofsoorten (ROS) en andere vrije radicalen, waardoor deze minder reactief worden. Door deze werking dragen ze bij aan het behoud van redoxbalans in cellen en voorkomen ze schade aan lipiden, eiwitten en DNA. ROS ontstaan normaal tijdens celademhaling en kunnen bij stress toenemen, wat kan leiden tot oxidatieve schade.

De antioxidante systemen bestaan uit endogene enzymatische processen en niet-enzymatische antioxidanten die via voeding of supplementen worden aangevoerd. Enzymatische systemen omvatten onder andere superoxide-dismutase (SOD), catalase en glutathionperoxidase. Niet-enzymatische antioxidanten bevatten vitamine C en vitamine E, carotenoïden, flavonoïden en mineralen zoals selenium en zink. Het lichaam bevat ook endogene moleculen zoals glutathion en co-enzym Q10 (ubiquinol) die een rol spelen in oxidatieve stressbeheersing.

In de voeding komen antioxidanten vooral voor in fruit, groenten, noten, zaden, volkorenproducten en dranken zoals thee en koffie. Een voeding met een rijk assortiment antioxidanten wordt in observatiestudies geassocieerd met een lager risico op sommige chronische aandoeningen. Echter, resultaten van gerandomiseerde klinische onderzoeken tonen vaak aan dat hoge doseringen antioxidantensupplementen geen duidelijke gezondheidsvoordelen opleveren en in sommige gevallen schadelijk kunnen zijn, bijvoorbeeld bij hoge doseringen beta-caroteen bij rokers of bepaalde groepen.

Antioxidanten worden ook gebruikt als conserveringsmiddelen in de voedingsindustrie om oxidatie van vetten te vertragen; voorbeelden zijn BHT en BHA. Over het algemeen is de nadruk op een gevarieerde, in plantenrijke voeding voor een natuurlijke antioxidantinname in plaats van hoge doses supplementen.