Livscyclussen

Livscyclussen beschrijven de opeenvolging van ontwikkelingsstadia die een organisme doorloopt vanaf de geboorte tot de reproductie en uiteindelijk de dood. Het begrip is centrale in biologie en ecologie en kent grote variatie tussen soorten en omgevingen.

Een belangrijkste indeling onderscheidt directe ontwikkeling van indirecte ontwikkeling. Directe ontwikkeling betekent dat het jonge individu op het volwassen dier lijkt, terwijl indirecte ontwikkeling fases omvat zoals larven of nimfen die er wezenlijk anders uitzien en vaak gevolgd worden door transformaties of metamorfose.

In planten en sommige algen komt regelmatig een wisseling van generaties voor, waarbij afwisselend een sporofyt (diploïd) en een gametofyt (haploïd) stadium voorkomt. Bij dieren komt metamorfose voor: holometabolie (volledige metamorfose zoals bij vlinders), en onvolledige metamorfose (hemimetabolie) zoals bij krekels of schildluizen, waarbij larven sterk op miniatuurvolwassenen lijken.

De levenscyclus beïnvloedt hoe organismen omgaan met voeding, predatie en klimaat. Afwijkende levenscyclussen dragen bij aan evolutie van reproductieve strategieën, zoals r- en K-strategieën, en aan populatiedynamiek en verspreiding.

Onderzoekers bestuderen levenscycli met methoden zoals levenstabellen en cohortanalyses, en gebruiken modellen om groeiratio's, sterfte en voortplanting te voorspellen. In landbouw, wildbeheer en conservering is kennis van de levenscyclus essentieel voor beheer van populaties en voor het beoordelen van de impact van milieuveranderingen.