Kleurstofklassen

Kleurstofklassen verwijzen naar de verschillende categorieën waarin kleurstoffen worden onderverdeeld op basis van oorsprong en chemische structuur. Ze worden toegepast in uiteenlopende sectoren zoals voeding, cosmetica, textiel en kunststoffen en spelen een belangrijke rol in regulering, stabiliteit en perceptie van kleur.

Natuurlijke kleurstoffen ontstaan uit planten, dieren of mineralen. Voorbeelden: carotenoïden (beta‑caroteen, lycopeen) en anthocyanen uit bessen en bloemen; chlorofyl uit bladgroenkorrels; carmine, afkomstig van de cochenillemijt. Natuurlijke pigmenten variëren in helderheid en stabiliteit en kunnen gevoelig zijn voor licht, pH en warmte; sommige leveren gezondheids- of allergierisico’s op en worden regulerend beperkt.

Synthetische kleurstoffen bestaan vooral uit afgeleide organische verbindingen, onderverdeeld in azo-kleurstoffen (bijv. tartrazine E102, allura rood E129), triarylmethaan, xanthene en quinoline-verbindingen. Ze komen veel voor in voeding, cosmetica en textiel. Azo-kleurstoffen vormen de grootste groep en bieden een breed kleurenspectrum maar kunnen in het lichaam afbraakproducten vormen. Regulering beperkt gebruik en vereist vaak waarschuwing of labeling.

Inorganische kleurstoffen omvatten metalen-oxide pigmenten zoals ijzeroxiden en andere aardetinten; ultramarijn-achtige pigmenten; en pigmenten op basis van titanaten. In de industrie worden ook mica- en perleffectpigmenten gebruikt. Inorganische kleurstoffen hebben doorgaans hoge kleurfastheid en stabiliteit; veiligheidsprofielen variëren en worden onderworpen aan toezicht bij toepassingen in voedingsmiddelen, cosmetica en kunststoffen.

Regelgeving en classificatie: in de Europese Unie worden voedselkleurstoffen vaak toegelaten en gelabeld met E-nummers (bijv. E100 kurkuma, E102 tartrazine). Niet alle kleurstoffen zijn toegestaan in elk product of elke regio; toelatingen en labeling hangen af van toepassing en volksgezondheidsbeleid. De term kleurstofklassen biedt een kader voor onderzoek, productie en toezicht.