Keramiek

Keramiek omvat voorwerpen gemaakt van klei of andere aardse materialen die door vormgeving en verhitting bij hoge temperatuur veranderen in een hard, duurzaam materiaal. De term bestrijkt zowel functionele voorwerpen als kunstwerken, en omvat pottenbak-, tegel- en sanitaire materialen, evenals sculpturale keramiek.

Materialen en samenstelling: Keramische voorwerpen bestaan meestal uit klei en mineralen zoals kaolien en illiet, aangevuld met fluxen zoals veldspaat en silica. Deze ingrediënten geven plasticiteit, vormbaarheid en later ook duurzaamheid. Na vormen worden objecten gedroogd en voorbereid op verhitting.

Technieken: Vormgeving gebeurt handmatig, op de draaischijf, of met giet- en slipgiettechnieken. Ook modelleren, snijden en gebruik van mallen komen voor. Driedimensionale objecten kunnen worden opgebouwd uit losse stukken klei of uit een blokkenconstructie.

Vervaardiging en afwerking: In het productieproces worden objecten eerst gebakken zonder glazuur (bis-bakken) en vervolgens geglazuurd en in een tweede bak gebakken (glazuurbrand). Glazuur geeft waterdichtheid en decoratieve kleur en textuur.

Typen keramiek: Keramiek wordt onderverdeeld in aardewerk (low-fire, poreus), steenachtig keramiek (stoneware, hogere temperaturen, minder poreus) en porselein (zeer hoge temperaturen en fijne mineralen). Tegels en sanitaire keramiek vormen belangrijke bouw- en interieurtoepassingen.

Geschiedenis en hedendaags gebruik: Keramiek is een van de oudste kunst- en ambachtstradities. Vondsten komen uit het oude China, Mesopotamië en Egypte. China ontwikkelde porselein; europees keramiek omvat onder meer Delftse aardewerk. Tegenwoordig combineert keramiek kunst, design en industrie, met renovatie van traditionele technieken en nieuwe glazuren en fabricageprocessen. Behoud en conservatie spelen een rol bij museale keramiek.