porselein

Porselein is een fijn keramisch materiaal dat zich onderscheidt door zijn spierwitte kleur en, vooral in dunne wanden, een zekere translucentie. Het bestaat uit specifieke klei, meestal kaolien, aangevuld met veldspaat en kwarts, en wordt bij hoge temperaturen gebakken tot een harde, niet‑poreuze stof met een glasachtige glazuurlaag.

Hard-paste porselein is de klassieke vorm die in China is ontwikkeld en gekenmerkt wordt door de combinatie van kaolien, veldspaat en kwarts. Soft-paste porselein wijkt af doordat het bij lagere temperaturen wordt gebakken en vaak andere bindmiddelen bevat. Beenderporselein (bone china) bevat beendermeel en is doorgaans witter en sterker dan gewone hard-paste porselein.

Productie en technologie: de grondstoffen worden gemengd tot een kneedbare klei. Vormgeven gebeurt via gieten (slipcasting), draaien of handmatige opbouw. Na de droogfase wordt het object geglazuurd en vervolgens gebakken. Hard-paste porselein ondergaat doorgaans een bak op circa 1300–1400°C, waardoor het glasloos en zeer stevig wordt.

Historische context: porselein ontstond in China, met belangrijke keramiekkilns zoals die van Jingdezhen. In de 12e tot 14e eeuw werd verdere technologische verfijning bereikt. Via handel kwam porselein in Europa terecht, waar Meissen in 1710 als eerste Europese porseleinfabriek een majeure rol speelde. Later volgden andere fabrieken wereldwijd; bone china werd vooral in Engeland populair.

Hedendaags gebruik: porselein is wijd verbreid in serviesgoed, kunstobjecten en high‑tech toepassingen. Het combineert esthetiek met duurzaamheid en lage porositeit, waardoor het uitstekend schoon te houden is.