Geanonimiseerde

Geanonimiseerde is een term die wordt gebruikt om data te beschrijven waarvan identificeerbare kenmerken zijn verwijderd of zodanig zijn gewijzigd dat personen niet meer zonder meer kunnen worden geïdentificeerd. Het doel van geanonimiseerde data is het mogelijk maken van analyse en kennisextractie zonder de privacy van individuen in gevaar te brengen. In het Nederlands wordt vaak onderscheid gemaakt tussen geanonimiseerde data en gepseudonimiseerde data: bij pseudonimisering blijft een koppeling naar de oorspronkelijke identiteit bestaan via een sleutel, terwijl geanonimiseerde data bedoeld is zonder deze koppeling.

Veelgebruikte methoden om data te geanonimiseren zijn onder meer het verwijderen of vervangen van directe identificatoren (zoals namen, BSN-nummers, adressen), generalisatie of groepering van waarden (bijvoorbeeld leeftijdsgroepen), het samenscholen of maskeren van detailniveau en het toevoegen van ruis of afwijkingen. Complexere concepten zoals k-anonimaliteit, l-diversiteit en differentiële privacy worden genoemd als benaderingen om het re-identificatierisico te beheersen. Het uiteindelijke doel is irreversibele bescherming, al bestaat er altijd een zekere mate van risico, zeker wanneer geanonimiseerde data in combinatie met andere datasets kan worden geanalyseerd.

In juridische termen valt geanonimiseerde data in veel gevallen buiten de strikte reikwijdte van de Algemene Verordering Gegevensbescherming (GDPR), omdat het identificerende kenmerken effectief zijn verwijderd. Desondanks blijven verantwoorde omgang en risico-inschatting noodzakelijk, omdat slecht uitgevoerde anonimisering kan leiden tot heridentificatie. Geanonimiseerde data vindt brede toepassing in onderzoek, statistiek, gezondheidszorg en overheidsvoering, waar het delen van inzichten mogelijk wordt gemaakt zonder direct identificeerbare personen te betreffen. See also: data-anonimisering, pseudonimisering, de-identificatie.