Conjunctuurschommelingen

Conjunctuurschommelingen verwijzen naar kortetermijnvariaties in de economische activiteit die rondom de langetermijngroei van een economie voorkomen. In de economie worden deze schommelingen vaak aangeduid als conjunctuurbeweging of de cyclische component van de economie. Ze kunnen leiden tot perioden van toenemende bedrijvigheid en werkgelegenheid (uitbreiding) afgewisseld met perioden van afname (recessie). Het verschil tussen feitelijke productie en de potentiële productie wordt ook wel de output-gap genoemd en is een centrale maatstaf voor de intensiteit van de conjunctuurschommelingen.

Oorzaken en factoren achter conjunctuurschommelingen ontstaan door een combinatie van vraag- en aanbodfactoren. Veranderingen in investeringen, consumptie en overheidsuitgaven beïnvloeden de vraagkant, terwijl aanbodschokken zoals schommelingen in grondstoffenprijzen, technologische vooruitgang en verstoringen in productie de productie en werkgelegenheid beïnvloeden. Daarnaast spelen financiële condities, wisselkoersen, vertrouwen en de combinatie van monetair en fiscaal beleid een rol bij de duur en intensiteit van de cyclus.

Indicatoren en meting Belangrijke indicatoren zijn realistische bbp-groei, werkgelegenheid, inflatie, industriële productie en consumentenvertrouwen. Het meten van de conjunctuur gebeurt vaak via het verschil tussen feitelijke en potentiële productie (outputgap) of via kortlopende gemiddelden van bbp-groei. Technieken zoals de Hodrick-Prescott-filter worden soms toegepast om de cyclus van de trend te scheiden, maar deze methoden kennen beperkingen en revisies kunnen voorkomen.

Fasen en duur Een conjunctuur doorloopt doorgaans expansie, top, recessie en dal. De duur en intensiteit variëren sterk per land en periode; sommige cycli duren enkele jaren, andere langer. Internationale conjuncturen kunnen samenhangen vertonen door globale omstandigheden.

Beleid en betekenis Voor economisch beleid zijn conjunctuurschommelingen relevant, omdat automatische stabilisatoren en tegenmaatregelen het doel hebben diepe recessies te beperken en inflatie te beheersen. Begrip van conjunctuurschommelingen ondersteunt prognoses en beleidsplanning voor overheid, centrale bank en bedrijfsleven.