aanbodschokken

Een aanbodschok is een plotselinge en onverwachte wijziging in het aanbod van een goed of van productiefactoren die de marktdynamiek beïnvloedt. Op korte termijn verschuift de aanbodcurve, wat doorgaans leidt tot veranderingen in prijs en beschikbaarheid, terwijl de vraag min of meer constant blijft.

Er worden twee hoofdtypen onderscheiden: positieve en negatieve aanbodschokken. Een positieve aanbodschok vergemakkelijkt productie door technologische vooruitgang, hogere productiviteit, lagere inputprijzen of gunstige omstandigheden. Het gevolg is een verschuiving van het aanbod naar rechts, wat de prijs drukt en de geproduceerde hoeveelheid verhoogt. Een negatieve aanbodschok heeft tegenovergestelde effecten: stijgende inputkosten, schaarste, of verstoringen zoals natuurrampen, logistieke problemen of politieke onzekerheid. Dit verschuift het aanbod naar links, met hogere prijzen en lagere output.

Op macro-economisch niveau kunnen aanbodschokken in de korte termijn prijs- en productieniveaus beïnvloeden. Een negatieve schok kan inflatie verhogen en economische activiteit remmen, wat in sommige gevallen tot stagflatie kan leiden; een positieve schok kan daarentegen leiden tot lagere inflatie en hogere productie, afhankelijk van beleidsmaatregelen en economische structuur.

Voorbeelden zijn de oliecrises in de jarenzeventig als negatieve aanbodschoke, en recente tekorten aan halfgeleiders. Beleid kan bestaan uit stabilisatiebeleid, zoals het gebruik van monetair en fiscaal beleid om schomelingen op te vangen, en op lange termijn aanbodgerichte maatregelen zoals investeringen in technologie, infrastructuur en verbeterde goederenketens.