Bodemzuivering

Bodemzuivering is het proces waarbij vervuilde bodem wordt ontdaan of verarmd van schadelijke stoffen zodat de bodem weer veilig en bruikbaar is. Het doel is de bescherming van mens en milieu, het herstellen van functies zoals teelt, waterretentie en biodiversiteit, en het mogelijk maken van herbestemming van een locatie.

Vervuiling ontstaat door industriële activiteiten, lekkages, oude stortplaatsen, opslag van gevaarlijke stoffen en het gebruik van bestrijdingsmiddelen. De vormen van verontreiniging variëren van organische stoffen (olie, koolwaterstoffen, PCB’s) tot zware metalen en pesticiden. De benodigde sanering hangt af van het type verontreiniging, de concentratie en de relatie tussen bodem en grondwater.

Methoden voor bodemzuivering worden onderverdeeld in in-situ en ex-situ, en binnen deze categorieën in fysieke, chemische en biologische processen, vaak in combinatie. Voorbeelden zijn ex-situ grondwassen en thermische desorptie, stabilisatie/solidificatie en excavatie met verwijdering. In-situ technieken omvatten bioremediatie (microbieel afbraak), phytoremediatie (planten) en in-situ chemische oxidatie of elektrokinetische sanering. De keuze hangt af van verontreinigingssoort, bodemtype, tijds- en kostenperspectief, en de gewenste eindtoestand.

Het proces begint met verkennend onderzoek en risicobeoordeling, gevolgd door een saneringsplan met doelstellingen en monitoring. De uitvoering wordt gevolgd door confirmatoire monsters en verificatie of de eindtoestand aan normen voldoet. Langdurige nazorg en monitoring kunnen nodig zijn om terugval en mobilisatie van verontreiniging te voorkomen.

In Nederland wordt bodemzuivering geregeld door milieuwetgeving die onderzoek, sanering, eindtoestand en nazorg regelt. Doelstellingen zijn afhankelijk van het beoogde eindgebruik en de risico’s voor mens en milieu, met vereisten voor evaluatie en toezicht.