AGEblootstelling

AGE-blootstelling verwijst naar de aanwezigheid van Advanced Glycation End-products (AGEs) in het lichaam en in de voeding. AGEs ontstaan door niet-enzymatische glycation van eiwitten, lipiden en nucleïnezuren, meestal bij hoge temperaturen via de Maillard-reactie. Ze ontstaan zowel endogeen door de normale stofwisseling en oxidatieve stress als exogeen via voedsel, roken en de omgeving.

Bronnen en blootstelling: Endogene productie neemt toe bij hyperglykemie, inflammatoire aandoeningen en veroudering. Exogene bronnen zijn vooral verhit voedsel (grillen, bakken, frituren, lange kooktijden bij droogverhitting), bewerkte voedingsmiddelen en tabaksrook.

Gezondheidsimpact: Een hogere AGE-blootstelling wordt in vele studies geassocieerd met ontsteking, oxidatieve stress en versnelde veroudering. Mogelijke betrokkenheid bij complicaties van diabetes (nefropathie, retinopathie, neuropathie), hart- en vaatziekten en nierziekten is bestudeerd. De meeste bevindingen zijn observationeel; de causaliteit van AGEs vereist verder onderzoek. AGE-RAGE-interacties kunnen ontstekings- en schadeprocessen in verschillende weefsels activeren.

Meting en monitoring: Biomarkers zoals Nε-carboxymethyllysine (CML), Nε-carboxyethyllysine (CEL) en methylglyoxal-derived hydroimidazolone (MG-H1) kunnen in bloed of urine worden gemeten. Huid autofluorescentie is een niet-invasieve methode die de AGE-retentie in weefsels schat.

Preventie en beheer: Het beperken van exogene blootstelling door kookmethoden met minder droge verhitting (koken, stomen), kortere kooktijden en vermijden van verkoold voedsel kan helpen. Een dieet met veel groenten, volle granen en antioxidanten kan daarnaast de algehele blootstelling aan AGEs verminderen. Stoppen met roken ondersteunt de gezondheid in het algemeen. De effecten variëren per individu en verdere studie is nodig.

---